Sonderkommando Auschwitz - Shlomo Venezia

Ooggetuigenverslag van een van de joodse gevangen die werden gedwongen in de gaskamers te werken.

Toen ik eenmaal mijn kleren had, hoorde ik iemand roepen: 'Shlomo, waar ben je?!' Het was mijn broer. Ik herkende zijn stem, maar ik kon hem niet zien. En dat terwijl hij vlak bij me stond. We herkenden elkaar gewoon niet. Ons haar was afgeschoren en we droegen kleren die niet pasten. Dat was een heel droevig moment, misschien zelfs wel een van de droevigste, dat moment waarop we zagen tot welke toestand we waren vervallen...

Het verhaal

In de vernietigingskampen waren de leden van het Sonderkommando belast met het gruwelijkste werk: het werk in de gaskamers. Joodse gevangenen maakten gedwongen deel uit van deze 'speciale werkploegen' en kregen van de SS de opdracht slachtoffers naar de gaskamers te begeleiden, de ruimtes schoon te maken en de lichamen van de slachtoffers te verbranden, om enige maanden later zelf te worden gedood.

De Grieks-Italiaanse jood Shlomo Venezia is een van de zeer weinigen die het Sonderkommando heeft overleefd. Pas na vijftig jaar was hij in staat erover te spreken. In Sonderkommando vertelt hij zijn verhaal, van de deportatie in treinen vanuit Griekenland, de selectie bij aankomst in Auschwitz, het werk in het kamp, de bevrijding en het leven erna.

'Zolang je ademt, leef je.' We stonden te dicht bij de dood, maar je ging verder, dag in, dag uit. Ik denk dat je een speciale kracht moest hebben om dat alles te doorstaan.

Het boek is opgesteld in vraag en antwoord, desondanks leest het helemaal niet als een interview. Naast foto's van Shlomo en plattegronden van Auschwitz staan er ook prachtige tekeningen in het boek gemaakt door David Olère, die ook deel uitmaakte van een Sonderkommando.

Van dit boek word je even stil. Het moedige verhaal van Shlomo is zo aangrijpend en onvoorstelbaar. Hij omschrijft onomwonden wat hij met eigen ogen heeft gezien en wat hij zelf heeft meegemaakt in het crematorium van Auschwitz en de andere kampen waar hij verbleef. Shlomo gaat geen onderwerp uit de weg en vertelt alles even eerlijk en oprecht zonder maar iets over te slaan. Hij praat over het verschrikkelijke gevoel van onmacht bij de gruwelijkheden die hij gedwongen werd uit te voeren, over de uitgemergelde gezichten en de doodsbange blikken van mannen, vrouwen en kinderen van wie hij slechts één keer het pad kruist.

Shlomo brengt op een eenvoudige manier zijn verhaal zodat je aan zijn lippen hangt, net alsof hij bij je in de huiskamer staat te vertellen over zijn verleden. Hij laat zijn verhaal letterlijk tot leven komen.

Bedankt Shlomo voor deze getuigenis.

Het is nu de taak van onze jonge generatie om niet te vergeten en om ervoor te zorgen dat de stem van Shlomo Venezia voor altijd blijft klinken.

Deze paragraaf wil ik graag met jullie delen

Wat is er in u verwoest door die extreme ervaringen?

Het leven zelf. Ik heb nooit meer een normaal leven gehad. Ik heb nooit staande kunnen houden dat alles goed ging om dan zoals de anderen te gaan dansen en zorgeloos feest te vieren...

Alles voert me terug naar het kamp. Wat ik ook doe, wat ik ook zie, mijn geest keert steeds weer terug naar dezelfde plek. Het is alsof het 'werk' dat ik daar heb moeten doen nooit echt mijn hoofd heeft verlaten...

Je komt nooit echt weg uit het crematorium.

Specificaties

Uitgever: Manteau |Ambo

Prijs: Nieuw is het boek niet meer te verkrijgen, tweedehands variëren de prijzen enorm naargelang welke versie. Ik betaalde tweedehands €10,00.

Publicatiedatum: januari 2008

Aantal pagina's: 192

ISBN: 978 90 223 2230 7